Ο Θορώ, γράφει πως, προτιμά να βλέπει τις πέτρες στη θέση τους. Γράφει πως, το μεγαλείο των Θηβών και της αρχαίας Αιγύπτου ήταν ένα μεγαλείο γεμάτο ευτέλεια. Πως, περισσότερη λογική έχουν τα πέντε μέτρα του πέτρινου τοίχου ενός τίμιου ανθρώπου παρά οι Θήβες με τις εκατό πύλες, ένα μνημείο που έχει ξεστρατίσει απ’ το αληθινό νόημα της ζωής.
Η άρνηση συμβιβασμού είναι το θεμέλιο της σκέψης του. Ξαναβλέπει τις αξίες με την καθαρότητα της πίστης του στη ζωή. Είναι κατά κάποιο τρόπο δημιουργός του εαυτού του. Αρα και παραγωγός της ελευθερίας του.
Δεν μπορεί λοιπόν να είμαστε σκλάβοι αφεντάδων ή πεποιθήσεων, απαιτώντας την ελευθερία απ’ τους δυνάστες μας ή τους πνευματικούς μας βασανιστές.
Η ελεύθερη ανάπτυξη απαιτεί κόπο. Δεν έχει την ευκολία και τη σιγουριά της στάνης. Δεν έχει την ασφάλεια της αγέλης και την προστασία της μαμάς.
Η δυνατότητα της πράξης και η δυνατότητα της νόησης ενοποιούνται ώστε η εμπειρία να γίνεται πηγή γνώσης και χαράς.
Αποκομμένη απ’ τη διονυσιακή της πληρότητα, η συνείδηση περιορίστηκε στην αντανάκλαση της εις εαυτόν παρουσίας της, στο επιφαινόμενο των βασάνων και των τύψεών της. Έγινε μια κακή συνείδηση, διχασμένη ανάμεσα στο βλέπω και στο θέλω.
Ο Θορώ ξεπερνά με τον λυρικό του αντιπερισπασμό την ελληνική τραγωδία που θέλει την ιστορία διχασμένη απ’ την ορθολογικότητα και τη γλώσσα υποβαθμισμένη απ’ την ηθική.
Σε κάθε πρότασή του μπορεί να χωρέσει το πιο βαθυστόχαστο αλλά και το πιο κοινότοπο πράγμα. Μεγάλωνα, τις ώρες εκείνες, όπως μεγαλώνει το καλαμπόκι μέσα στη νύχτα θα γράψει και θα μας χαρίσει αυτή την αίσθηση της ομορφιάς και της βίας.
Θα μας περιγράψει τον ήχο των φρύνων μέσα στη νύχτα, χρησιμοποιώντας τις πιο μεγαλοπρεπείς αντιθέσεις μέσα στον ορίζοντα ενός χρόνου που δεν μετριέται απ’ την αιωνιότητα αλλά απ’ τη στιγμή.
Αυτός ό άκρατος πληθωρισμός της ομορφιάς μιας λίμνης, μαζί με τον αποχαυνωτικό της απόηχο, κάνει το Θορώ να δοκιμάζει κάθε δυνατή παρομοίωση και κάθε δυνατή σύγκριση, εκπέμποντας ένα μεταφυσικό ιριδισμό μπροστά στο ανεξήγητο.
Η πληρότητα απ’ τη μια και η θεληματική λήθη απ’ την άλλη δημιουργούν μιαν ισορροπία.
Η μελέτη σε βάθος, των πραγμάτων που άγγιζε, αναχαίτιζε τον κίνδυνο που διατρέχει κάποιος να καταντήσει επιφανειακός εξαιτίας της συνήθειάς του να αυτοσχεδιάζει.
Η μοναχική αγριόχηνα γυρεύει το ταίρι της τόσο ηχηρά που μοιάζει το μοναδικό πλάσμα μέσα στο δάσος. Η ένταση του ήχου είναι η ένταση της ζωτικής ορμής, η κάβλα που γίνεται κάλεσμα και ανησυχία. Ο πόθος που αναβλύζει και ο φόβος που καταπιέζεται.
Ο Θορώ δεν υπήρξε θεωρητικός της μοναξιάς και της μόνωσης αλλά παθιασμένος με τη συνεργασία και την κατανόηση των ανθρώπινων αναγκών. Των πραγματικών αναγκών και οχι εκείνων που υπαγορεύει ο συγκεντρωτισμός του κεφαλαίου και της εργατικής δύναμης.
Κατάλαβε νωρίς πόσο ανόητο είναι πραγματικά το κράτος και πόσο ανίκανο, αφού δεν αντιμετωπίζει με τη θέλησή του την πνευματική ή ηθική διάνοιά μας αλλά προτιμά να πολεμά το σώμα και τις αισθήσεις μας. Να καταστέλλει αντί να συνομιλεί αφού το μόνο που διαθέτει είναι ανώτερη υλική ισχύ. Καμιά νοημοσύνη και καμιά εντιμότητα. Η ίδια η συνθήκη δημιουργίας του-ο συσχετισμός δυνάμεων και η διαιτησία συμφερόντων- είναι απλά και μόνο μηχανισμοί καταπίεσης των αδύναμων τάξεων και των αβοήθητων ανθρώπων.
Αν υπογράμισε από τότε ο Θορώ κάτι θεμελιώδες και ουσιαστικό που αφορά την ανθρώπινη συνύπαρξη, αυτό είναι ο χώρος. Μόνο οι δούλοι είναι στριμωγμένοι σε διαμερίσματα-κελιά και σε σπίτια-φυλακές. Μόνο τα πρόβατα και τα γίδια είναι στριμωγμένα στο μαντρί γιατί ο μοναδικός σκοπός είναι να δώσουν γάλα μαλλί και κρέας.
Η ελευθερία δεν είναι εδώ φαντασιακό πρόταγμα μουχλιασμένων μεσοαστών αλλά ανάγκη. Όπως μια βελανιδιά και μια καστανιά φυτρώνουν πλάι-πλάι, χωρίς καμιά τους να μείνει αδρανής για να κάνει χώρο στην άλλη, αλλά, και οι δυο υπακούουν στους δικούς τους νόμους, βγάζοντας φύλλα και ανθίζοντας όσο καλύτερα μπορούν, επισκιάζοντας ενδεχομένως η μια την άλλη ή καταστρέφοντάς τη, έτσι κι ο άνθρωπος αν δεν μπορεί να ζήσει σύμφωνα με τη φύση του μαραζώνει και πεθαίνει πριν την ώρα του.
ΑΔΕΣΠΟΤΟΣ ΣΚΥΛΟΣ 